Description

Do utrzymania żywotnych funkcji społecznych, zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony obywateli niezbędna jest infrastruktura krytyczna. Jej uszkodzenie, zniszczenie lub zakłócenie w wyniku klęsk żywiołowych, terroryzmu, działalności przestępczej lub złośliwych zachowań, może mieć znaczący i negatywny wpływ na bezpieczeństwo i dobrostan obywateli. Infrastruktury krytyczne (IK) są niezbędne do zagwarantowania obywatelom Unii Europejskiej (UE) podstawowych funkcji gospodarczych i społecznych. Świadczone przez nie usługi, w połączeniu z ich transgranicznym charakterem i współzależnościami, sprawiają że infrastruktury krytyczne stają się coraz bardziej narażone na różnego rodzaju zagrożenia, nie tylko naturalne i przypadkowe (losowe), ale także celowe. Wraz z postępem technologicznym i głębokimi wzajemnymi połączeniami, zmienia się i ewoluuje krajobraz potencjalnych zagrożeń na terytorium UE, torując drogę do większej podatności na nie. Jednym z rodzajów są cyberataki, które w przypadku wystąpienia zjawiska „awarii kaskadowej” dokonują sekwencyjnego uszkodzenia sieci. Awaria jednej (pojedynczej) części (elementu) danej infrastruktury krytycznej może doprowadzić do załamania się jej innych (kolejnych) części (ogniw, komponentów) a ostatecznie do poważnych uszkodzeń w całej sieci. Dodatkowo rosnąca zależność IK od zagranicznego postępu technologicznego (korzystanie i implementacja rozwiązań informatycznych spoza państw UE, głównie z Chin) stanowi kolejny czynnik złożoności oraz podatności na ataki i uszkodzenia z zewnątrz. Celem publikacji jest przedstawienie zagadnienia infrastruktury krytycznej zarówno w ujęciu pojedynczych elementów (poszczególnych infrastruktur krytycznych w różnych sferach funkcjonowania państwa i obywateli), które połączone ze sobą tworzą system, jak również przedstawienie europejskiej infrastruktury krytycznej (EIK), której składowymi są strategiczne szlaki komunikacyjne, budynki i budowle, systemy zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa, łączności, sieci teleinformatyczne, systemy finansowe, zaopatrzenia w żywność, wodę, systemy ochrony zdrowia) w poszczególnych państwach członkowskich. Istnienie wielu komponentów (ogniw, elementów) stanowiących łącznie europejską infrastrukturę krytyczną całej Wspólnoty, a przez to wspólne zagrożenia i szanse. Bezpieczeństwo EIK stanowi podstawę dla funkcjonowania i rozwoju społeczeństwa demokratycznego, którego celem oraz głównym zadaniem jest kształtowanie dogodnych warunków życia Europejczyków. W obliczu realnego zagrożenia i wyzwań związanych z toczącym się konfliktem zbrojnym na Ukrainie, pytanie o stan bezpieczeństwa IK w państwach członkowskich i EIK jest aktualne i zasadne dla funkcjonowania silnej Unii Europejskiej, bardziej niż kiedykolwiek.