Description

Książka, powstała jako część projektu grantowego, poświęcona jest głównie problematyce literackiej obecnej na łamach poufnych biuletynów cenzorskich. Wiśniewską-Grabarczyk zajmują m.in. elementy rozmaitych „strategii” stosowanych w procesach kontroli tekstów i całych wydawnictw oraz samego warsztatu cenzorskiego (poetyka „krytyki cenzorskiej”). Poza rzetelną i wieloraką analizą wybranych zagadnień literackich i literaturoznawczych, praca ta jest znakomitym „wyborem” z określonych „materiałów” urzędu cenzury, przynosi nie tylko „wyimki”, ale i całe „wypisy” – z urzędowej dokumentacji, z periodycznych publikacji, z cenzorskich recenzji, artykułów, dyskusji, a nawet i osobliwej twórczości. Do gustu przypadły mi np. „wypisy” z „mądrości cenzorskich”, którymi Autorka poprzedza kolejne rozdziały swojej książki. Można i należy w nich widzieć dezyderaty czy wytyczne do pracy cenzorów, ale można z nich także ułożyć cały cenzorski dekalog (a nawet i cenzorską doktrynę). Pomysł, by w książce funkcjonowały jako motta – niezwykle trafny! Ponad 40 różnorodnych „myśli” ma funkcję metatekstowa (zapowiada omawiane tematy), ale też stanowi tropy prowadzące do wielu innych kwestii związanych z funkcjonowaniem Urzędu i samych cenzorów. (z recenzji wydawniczej prof. Mariusza Zawodniaka) Wiśniewska-Grabarczyk oferuje czytelnikowi przewodnik po historii literatury polskiej doby PRL ‒ dziejach recepcji, genezy, historii powstania. To efekt rozległej i czasochłonnej kwerendy, jaką podjęła autorka w archiwach. Bardzo dobrym pomysłem ‒ poznawczo wartościowym ‒ jest zamieszczenie w recenzowanej monografii elementów ikonograficznych zdobytych w trakcie kwerendy archiwalnej. Z książką powinni zapoznać się przedstawiciele środowiska literaturoznawców, medioznawców, historyków czy edytorów, filologów i osób zainteresowanych narodzinami powojennych struktur władzy oraz pierwszych lat istnienia PRL. Dla specjalistów „Książki z Mysiej” staną się źródłem wiedzy szczegółowej, nieobecnej u innych autorów, ważnym uzupełnieniem publikacji wydanych dotychczas w tej serii wydawniczej. (z recenzji wydawniczej prof. Sławomira Buryły)