Description

Monografia poświęcona jest dziejom Liwy i Białorusi na przełomie lat 60. i 70. XIX wieku w dobie rządów wileńskiego generała-gubernatora Aleksandra Potapowa. Praca jest kontynuacją rozpoczętej w 2018 r. wielotomowej serii wydawniczej poświęconej problemowi depolonizacji Ziem Zabranych (Litwy, Białorusi, Ukrainy) ze szczególnym uwzględnieniem analizy i edycji najważniejszych i mało znanych dokumentów źródłowych ilustrujących rosyjskie koncepcje, mechanizmy decyzyjne oraz realizację polityki wypychania polskości z zachodnich rubieży Cesarstwa Rosyjskiego. Do chwili obecnej ukazały się dwa tomy: Stanisław Wiech, Depolonizacja Ziem Zabranych (1864–1914). Koncepcje – mechanizmy decyzyjne – realizacja, t. 1, Litwa i Białoruś. Od Murawjowa do Baranowa (1864–1868), Kielce 2018, ss. 323; Jacek Legieć, Krzysztof Latawiec, Depolonizacja Ziem Zabranych (1864–1914). Koncepcje – mechanizmy decyzyjne – realizacja, t. 2, Prawobrzeżna Ukraina. Czasy Annienkowa i Bezaka (1864–1868), Kielce 2018, ss. 309. W tomie trzecim szczegółowo omówiono politykę kadrową, wyznaniową, oświatową oraz fiskalną władz carskich wymierzoną w społeczeństwo polskie. Analizie poddano także zmiany zachodzące w strukturze demograficznej, wyznaniowej oraz w stanie posiadania polskiego ziemiaństwa. Poruszane zagadnienia i analizowane procesy wzbogacono 50 statystycznymi i problemowymi tabelami. W części drugiej monografii zamieszczono 13 opracowanych naukowo tekstów źródłowych ilustrujących politykę depolonizacji. W grupie opracowanych dokumentów odnalezionych w archiwum w Wilnie, Petersburgu i Moskwie szczególnie cennymi okazały się dwa obszerne raporty Potapowa skierowane do cara Aleksandra II oraz wydawane przez niego okólniki (cyrkularze) adresowane do podległych mu gubernatorów.