Description

Monografia zawiera językoznawczy opis podstawowej formy komunikowania się znanej z codziennych, nieoficjalnych kontaktów międzyludzkich, jaką jest opowiadanie występujące w rozmowie potocznej. Teksty wykorzystane w analizach są zapisami autentycznych, nagranych rozmów. Opowiadanie ujmuje autorka jako gatunek mowy, który umożliwia ludziom dzielenie się doświadczeniami osobistymi, który pozwala uchwycić poczucie czasu i uświadamia człowiekowi nie tylko zmienność życia, lecz także jego jedność, ciągłość, powtarzalność. Rozpoczynając od uwag o wszechobecności form narracyjnych w otaczającym nas świecie, autorka stopniowo wprowadza czytelnika w biologiczne, psychologiczne i filozoficzne refleksje nad pojęciami narracji, narracyjności, myślenia narracyjnego, a następnie prezentuje językowe sposoby budowania opowiadania w polskim języku potocznym oraz analizuje pozajęzykowe uwarunkowania prowadzące do powstawania odstępstw od schematu. Publikacja oprócz szczegółowego językoznawczego opisu poszczególnych składników struktury narracyjnej omawia niezwykle istotne funkcje, jakie ten gatunek mowy pełni w życiu codziennym: ma wielkie walory poznawcze, ponieważ dokumentuje sposoby radzenia sobie narratora lub bohaterów z problemami, prezentuje schematy wychodzenia z trudnych sytuacji, odgrywa także fundamentalną rolę w budowaniu więzi międzyludzkich. Publikacja może zainteresować nie tylko polonistów i nie tylko językoznawców, ponieważ opowiadanie jako forma ukształtowania tekstów jest obecne we wszystkich niemal przejawach ludzkiej działalności: zarówno w najszerzej pojętej działalności artystycznej, jak i naukowej, informacyjnej, promocyjnej, rozrywkowej etc. Opowiadanie potoczne to podstawa, forma pierwsza i pierwotna, forma naturalna, nierozerwalnie związana z człowiekiem, jego myśleniem, pamięcią, obrazowaniem i interpretacją rzeczywistości.