Description

Polska Ludowa 1944-1956 To niezwykle dramatyczne czasy. Jeszcze trwała II wojna światowa, jeszcze rok był do jej zakończenia, a w Polsce rozpoczęły się bratobójcze walki, w wyniku których zginęło, zostało zamordowanych ok. 25 tys. osób, tym 5143 cywilów i 187 dzieci do lat 14. Manifest PKWN, reforma rolna i upaństwowienie przemysłu, postulowane również w Londynie, zapoczątkowały nowy okres w dziejach Polski, dokonała się zmiana ustroju. Lata 1944-1956 to czas odbudowy, nie tylko Warszawy i rozpoczętej industrializacji, ogromnej migracji ze wsi do miast, awansu społecznego, ale także stalinizacji państwa, licznych aresztowań, wywózek i wyroków śmierci. Dopiero Październik ’56, swoista rewolucja bez rewolucji, przerwał na dobre przenoszenie do Polski radzieckiego modelu sprawowania władzy. Powrót Władysława Gomułki do władzy przyniósł demokratyzację i liberalizację systemu. Wraz z nią na uniwersytety wróciło wielu odsuniętych wcześniej profesorów, w kulturze odrzucono realizm socjalistyczny, zaczęły powstać wybitne dzieła w kinematografii, sztuce, muzyce, a ich twórcy otrzymali prestiżowe międzynarodowe nagrody. O znaczeniu odrzucenia stalinowskiego modelu państwa więcej/szerzej w osobnym tomie pt. „Przełom Października ‘56” Prof. Dariusz Jarosz W świetle badań społecznych coraz bardziej komplikuje się relacja partyjni-bezpartyjni. Prawdopodobnie najjaskrawiej świadczy o tym fakt, że znaczącą część aresztowanych przez aparat bezpieczeństwa (w 1953 r. kilkanaście procent ogółu) stanowili członkowie PZPR i podporządkowanego mu Związku Młodzieży Polskiej. Dr Agnieszka Mrozik Jeśli ktoś chce pochwalić publicznie jakiś element PRL, to swoją wypowiedź obwarowuje szeregiem zastrzeżeń, zapewniając, że nie był i nie jest zwolennikiem PRL. To efekt dominującej, antykomunistycznej wizji historii. Jednak poza oficjalną istnieje historia prywatna, opowiadana w kręgu rodziny. Wiele osób nadal pamięta PRL bardzo dobrze: jako czas prosperity, awansu, nadziei. Prof. Andrzej Karpiński Cała koncepcja industrializacji. Uprzemysłowienie było wiodącą ideą 45-lecia i jest ono głównym, historycznym osiągnięciem PRL. Można je oceniać gorzej lub lepiej, ale to PRL wprowadziła Polskę w erę cywilizacji przemysłowej. Dr Krzysztof Wasilewski Nie każdy idący do lasu był zatwardziałym antykomunistą. W podziemiu znalazło się wielu pospolitych przestępców i ludzi, dla których wojna była naturalnym środowiskiem. Trudno odmówić racji dr. Marcinowi Zarembie, kiedy mówi, że część „żołnierzy wyklętych” wybrałaby partyzantkę bez względu na panujący w Polsce ustrój.