Description

Książka ukazuje polską krytykę artystyczną lat 1917-1930 w relacji do młodopolskiego piśmiennictwa o sztuce. Autorka rezygnuje w niej z pokutującej wciąż wśród badaczy metody streszczania tekstów i poglądów ich autorów na rzecz charakterystyki krytycznego dyskursu. Omawia proces narodzin nowoczesnego języka krytycznego, wskazując jednocześnie na długie funkcjonowanie licznych klisz językowych i utrwalonych sposobów interpretacji. Analizuje wypowiedzi metakrytyczne, śledzi zmieniające się znaczenia terminów artystycznych (forma, styl, dekoracyjność, ekspresja itp.), charakteryzuje panujące wówczas style odbioru dzieł, wreszcie bada retorykę i stylistykę wypowiedzi krytycznych. Przedmiotem jej uwagi są zarówno teksty tzw. krytyków zawodowych (Stefania Zahorska, Mieczysław Treter, Jan Kleczyński, Mieczysław Wallis), jak i aktywnych wówczas artystów (Tytus Czyżewski, Konrad Winkler, Witkacy, Władysław Skoczylas i in.), artykuły w specjalistycznych czasopismach, a także sprawozdania publikowane w gazetach codziennych. Zmieniającą się świadomość językową i estetyczną autorka próbuje uchwycić również poprzez analizę porównawczą wypowiedzi poświęconych sztuce jednego twórcy oraz przez zestawienie dokonań krytycznych dwóch prominentnych autorów epoki. W efekcie powstaje złożony obraz krytyki ówczesnych lat, daleki od binarnych podziałów i jednoznacznych rozstrzygnięć.