Description

Praca zawiera opracowaną przez najwybitniejszych przedstawicieli środowisk z całej Polski diagnozę aktualnego stanu polonistyki, zarówno naukowej, jak i dydaktycznej, z próbą nakreślenia wizji jej przyszłości w odpowiedzi na wymagania czasu. Autorzy pytają o następujące problemy: - polonistyka w przestrzeni uniwersytetu: między misją a rynkiem, - ramy prawno-instytucjonalne studiów polonistycznych, - integracja polonistyki w obrębie nauk humanistycznych, - kierunki studiów polonistycznych, - integracja środowiska polonistycznego – rozwiązania praktyczne, - program polonistyki: kompetencja, formacja, specjalizacja, - historia i teoria literatury jako dwa typy integracji dyscyplinowej, - co robić z tekstami – analiza nurtów metodologicznych, - filologia narodowa a komparatystyka, - polonista na rynku, czyli sprawności polonisty, - kształcenie polonistyczne, - studia doktoranckie, - przyszłość polonistyki – przyszłość humanistyki. Wyraźnie zarysowuje się różnica metodologiczna, polegająca na różnym stopniu akceptacji najnowszych teorii badań literackich, którą można określić jako podział na tradycjonalistów i postępowców. Podział tych stanowisk dotyczy różnych obszarów: możliwości i warunków uprawiania historii literatury, akceptacji najnowszych teorii tekstu literackiego, różnego zakreślania granic interpretacji. Mamy też do czynienia z różnymi reakcjami na nowe regulacje dotyczące kształcenia uniwersyteckiego, od głębokiej afirmacji nowej ustawy o szkolnictwie wyższym wraz z tym wszystkim, co z niej praktycznie zarówno dla dydaktyki uniwersyteckiej, jak i dla badań naukowych wynika, aż po jej odrzucenie w najbardziej skrajnych wypadkach. Wreszcie, daje się zauważyć podział w zakresie możliwości poszerzania oferty edukacyjnej filologii polskiej, od tych opowiadających się za utrzymaniem, w mniej więcej niezmienionej formie, tradycyjnych przedmiotów kształcenia, aż po głęboką redefinicję kierunków polonistycznych, połączoną z rezygnacją z dużej części kompetencji oferowanych przez tradycyjną filologię i historię literatury, z jednoczesnym otwarciem dyscypliny na problematykę nowych mediów i nowych form ekspresji tekstowych, współczesną komparatystykę, pluralistyczne badania kulturoznawcze i antropologiczne, na różne formy kreatywności tekstowej, słowem – na wielorakie przekroczenie tradycyjnych granic dyscypliny.