Description

Horyzont czasowy tego opracowania obejmuje dzieje poglądów na temat edukacji etycznej i wychowania moralnego w Polsce od początku XV w. aż po nieomal połowę XX. Przedstawione w monografii dzieje poglądów na ten temat ukazane są nie tylko w ich złożonej strukturze problemowej, lecz także, na ile było to możliwe, w kontekście ówczesnych wydarzeń intelektualnych, kulturowych i społecznych. Struktura opracowania oparta jest na charakterystyce i analizie opisowo-porównawczej stanowisk i poglądów formułowanych najczęściej w ramach myśli filozoficznej, etycznej, religijnej, pedagogicznej wymienianych stuleci. Przywoływane stanowiska i poglądy z reguły przedstawiane zostały w ujęciu osobowym. W opisie postaci ograniczono do niezbędnego minimum elementy biograficzne na rzecz charakterystyki i analizy poglądów z wykorzystaniem źródeł filozoficznych, etycznych, pedagogicznych, ale także piśmiennictwa społeczno-politycznego, niekiedy do utworów literackich i wypowiedzi o charakterze publicystycznym. Lektura dorobku czołowych przedstawicieli polskiej myśli humanistycznej wymownie zaświadcza, że warto i należy się sięgać do tych faktów naszej intelektualnej historii, tych bardziej i mniej znanych, nie tylko po, aby poznać utrwalone w nich myślenie danej epoki, ich pełniejsze bogactwo i uzyskać obszerniejszą wiedzę o ówczesnych poglądach i ich przeobrażeniach, lecz także dlatego, aby skorzystać z mądrych przemyśleń i doświadczeń, które z dawniejszej i bliższej przeszłości płyną. Wiele wówczas formułowanych idei, haseł i postulatów nic nie traci na znaczeniu w czasach nam współczesnych, zwłaszcza, gdy konstatujemy, że wychowanie i edukacja moralna nie zawsze są należycie docenianie, a jakże często nawet zaniedbywana.