Description

Łukasz Górnicki (1527–1603) – humanista, jeden z najwybitniejszych pisarzy renesansowych; sekretarz i bibliotekarz Zygmunta Augusta. W dziejach literatury polskiej znany jako homo unius libri – autor Dworzanina polskiego (1566), błyskotliwej parafrazy traktatu B. Castiglionego Il Cortegiano. Górnicki jest również twórcą doskonałej prozy politycznej (Rozmowa Polaka z Włochem o wolnościch i prawach polskich, Droga do zupełnej wolności) zawierającej program poprawy Rzeczypospolitej oparty na pomysłach ustrojowych Contariniego, która jednak za życia autora nie ujrzała światła dziennego. Spośród innych utworów Górnickiego na szczególną uwagę zasługuje neoplatoński dialog Demon Socratis, a także przekłady z L. A. Seneki: tragedia Troas (1589) oraz traktat Rzecz o dobrodziejstwach (1593). Troas jest typowym przykładem poetyki renesansowego dramatu klasycznego – silnie nasyconego elementami retorycznymi, o zredukowanej, bardzo statycznej fabule, pod osłoną mitycznej opowieści poruszającego istotne problemy nurtujące humanistę schyłku XVI wieku, zarówno te polityczne, dotyczące funkcjonowania societas, jak i te ogólnoludzkie weryfikujące ideę renesansowej humanitas w dobie stopniowego przechodzenia odrodzeniowych nurtów kulturowych w nowe barokowe wątki.