Description

Pierwotne zróżnicowanie genetyczne roztoczy z rodzaju Varroa pomogło im wykształcić zmienność adaptacyjną, a w konsekwencji przetrwać przez ponad 100 lat. Dostosowały się one do różnych gatunków pszczół, do różnych środowisk oraz wykształciły oporność na leki stosowane do ich zwalczania. W krótkim czasie są w stanie wytworzyć oporność krzyżową na akarycydy. Aby zapobiec wymieraniu rodzin pszczelich, poszukuje się przyczyn oporności roztoczy. Może ona być związana z przemianami enzymatycznymi w hemolimfie lub punktowymi mutacjami w kanale sodowym komórek mózgu. Zmienność w genach mitochondrialnych umożliwiła podzielenie roztoczy na haplogrupy i haplotypy. Przedmiotem tej rozprawy jest właśnie zmienność roztoczy Varroa destructor. Stwarza ona możliwości wykształcenia form opornych na leczenie i może być podstawą ich charakterystyki. Celem pracy było zbadanie oporności V. destructor na tau-fluwalinat w południowo-wschodniej Polsce oraz sprawdzenie, czy istnieje zróżnicowanie morfometryczne, zróżnicowanie w sekwencji mtDNA i zróżnicowanie biochemiczne pomiędzy samicami V. destructor opornymi i wrażliwymi na tau-fluwalinat, a także czy ich oporność może być związana z mechanizmami epigenetycznymi. Dodatkowym celem było określenie przynależności występujących w Polsce roztoczy V. destructor do opisanych na świecie haplogrup i sprawdzenie, czy taka przynależność nie ma powiązań z ich opornością na tau-fluwalinat. Badania prowadzono w latach 2010–2012. Materiał do badań pobrano w 47 pasiekach południowo-wschodniej Polski. Łącznie pobrano 1439 roztoczy V. destructor. W celu odróżnienia roztoczy opornych od wrażliwych stosowano metodę Milaniego. Utworzono trzy grupy samic V. destructor: grupę kontrolną, grupę oporną i grupę wrażliwą. Przeprowadzono pomiary morfometryczne, analizy genetyczne, w tym RFLP-PCR, określono mutacje w czterech zsekwencjonowanych fragmentach mitochondrialnych genów (COI 320 pz, COI 929 pz, ATP6-CO III 818 pz, Cyt B 958 pz). Na podstawie sekwencji genów przeprowadzono analizę filogenetyczną samic V. destructor i określono procentowy udział całkowicie zmetylowanego genomu. Zbadano zmienność białek powierzchniowych oraz wykonano analizy biochemiczne.